Osoby z autyzmem odczuwają tak jak inni, maja swoje potrzeby i pragnienia, a zarazem często mają duży problem z ich zakomunikowaniem. Robią to jednak najlepiej jak potrafią. Przeczytaj wskazówki jak lepiej porozumiewać się z osobami autystycznymi.

1. Pomóż osobie z autyzmem zrozumieć co mówisz. Mów poglądowo i pokazuj co masz na myśli.

– Najpierw upewnij się, że osoba, do której mówisz jest zwrócona w twoim kierunku,
– Używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku jednostki
– Korzystaj z języka gestów i demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganych czynności

2. Osoby z autyzmem mogą w różny sposób próbować przekazać Ci informację. Np.:

– Mogą szarpnąć Cię w kierunku, skąd coś chcą
– Mogą stanąć obok czegoś co chciałyby otrzymać
– Mogą utkwić wzrok w przedmiocie swoich pragnień
– Kiedy chcą czegoś lub mają ochotę coś robić mogą powtórzyć twoje pytanie: np.: Pytanie – “Czy chcesz ciastko?”, Odpowiedź – “Czy chcesz ciastko?”

Pamiętaj, że prawdopodobnie w taki sposób osoby z autyzmem usiłują porozumieć się, najlepiej jak potrafią.

3. Przekazuj osobie z autyzmem informacje o tym, co ma zrobić.

Ciągle wiele czasu jest tracone na mówienie o tym, czego nie należy robić i to jest dla osoby autystycznej bardzo zniechęcające. Jasne wskazanie, co mogłaby zrobić, może być dla niej bardziej pomocne.

4. Mów jej kiedy zrobi coś dobrze.

Kiedy dziecko z autyzmem grzecznie bawi się, pomaga nakryć do stołu, spokojnie czeka lub porządkuje swoje rzeczy, to niech dowie się, kiedy skończy, że zachowywała się dobrze. Możesz np. powiedzieć z uśmiechem: “Podobało mi się, że grzecznie poczekałaś.”

5. Dowiedz się co jest dla osoby z autyzmem nagrodą.

Każdy człowiek ma swoje własne upodobania. Jeden lubi muzykę, inny TV czy kolorowe szkiełka. Ktoś jeszcze wirujące przedmioty, łaskotanie, lody, zabawę w piasku lub błyszczące drobiazgi. Która z tych rzeczy lub czynności może być nagrodą dla twojego autystycznego podopiecznego? Powinieneś właściwie dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać, że zrobił coś dobrze.

6. Uprzedzaj osobę z autyzmem, kiedy ma nastąpić jakaś zmiana.

Na przykład, jeśli bawicie się wspólnie i zabawa dobiega końca, powiedz: “jeszcze jeden raz” lub “za dwie minuty skończymy”. Takie stwierdzenie może pomóc skierować aktywność osoby z autyzmem na coś innego.

7. Pamiętaj, że reakcje osoby z autyzmem mogą być nieodpowiednie do niebezpiecznej sytuacji.

Ucz, jak zwracać uwagę na niebezpieczeństwa, jak przewidywać je i jak go unikać.

8. Spróbuj zrozumieć zachowanie osoby z autyzmem.

Może trudności w porozumiewaniu się za pomocą mowy, obrazków czy znaków migowych, stąd też może używać swojego zachowania, aby przekazać informację:
– może rzucać grą lub zabawką, jeżeli ta jest zbyt łatwa lub trudna dla niej
– może odepchnąć coś czego nie chce, gdy nie umie powiedzieć w tej chwili – “nie”
– może okazać agresję jeżeli potrzebuje przerwy
– może być opryskliwa, jeśli jest zmęczona lub głodna, a ty nalegasz, by coś zrobiła
– może być przestraszona lub zdenerwowana jeśli znajduje się w zatłoczonym, hałaśliwym miejscu (takim jak np. ruchliwa ulica)

9. Nie zapominaj o ludzkich wartościach osoby z autyzmem.

Osoby z autyzmem odczuwają tak jak inni: doznają szczęścia i niepokoju, mogą się złościć, być podniecone lub martwić się, ale jest im o wiele trudniej niż nam wyrazić swoje odczucia.

Źródło: Geneva Centre. Kanada – tłum.Ewa Szmytkowska